We spreken over een elektrische stroomdoorgang wanneer bijvoorbeeld de stroom door het lager van de motor vloeit. Stroomdoorgang veroorzaakt een specifiek patroon in de loopbanen van het lager. Elektromotoren zijn ook het meest kwetsbaar voor stroomdoorgang wanneer deze frequentiegestuurd zijn, we kunnen echter wel voorkomen dat de lagers van een motor grote schade oplopen of stukgaan.” Doordat Daisy de vonkoverslag tijdig opmerkte met trillingsmetingen kon ze bijvoorbeeld de Nederlandse productie-eenheid van gipsproducent Knauf goed vooruithelpen. “Door de metingen uitgevoerd door Fyraco Solutions is de vonkoverslag op bepaalde plekken kenbaar gemaakt en kunnen deze aangepakt worden”, klinkt het bij Knauf. “Hun metingen zijn voor ons zeer waardevol.”
Geïsoleerde lagers zijn duur
Recent in de toolkit van onze machinedokters: een bijkomend toestel. Met het stroomdoorgang detectietoestel kan er in de nabijheid van de lagers van de motoren gemeten worden of er vonken in de lagers ontstaan. “Dat komt vaker voor bij motoren met frequentiesturingen”, legt Daisy Vervloet uit. Bij deze motoren is het toerental regelbaar. In plaats van op zijn nominaal toerental te draaien, kan die motor nu gestuurd worden en in toeren variabel zijn. Sinds Daisy met het toestel aan de slag is, merkte ze al een paar keer vonkoverslag op. Deze storing beschadigt de lagers van een motor. Onder meer bij het bedrijf Knauf in Nederland, producent van gipsplaten, voert Daisy predictieve metingen uit. “Ik merkte vonkoverslag op in een motor in de productie-eenheid. Toen de lagers uit de motor werden gehaald, konden we ribbeltjes op de loopvlakken waarnemen als gevolg van de vonkoverslag. Het is eigenlijk de afdruk van een elektrisch patroon dat je dan ziet.” Een mogelijke oplossing is om de beschadigde lagers te vervangen door geïsoleerde lagers, maar dat is geen goedkope ingreep. Zoiets wordt meestal gedaan als de lagers echt stuk zijn. “Lagers kunnen elektrisch worden geïsoleerd door het aanbrengen van een oxidelaag. Dit zorgt voor een meerkost, maar je kan hiermee wel vermijden dat er een stroomdoorgang en vonkoverslag ontstaat.” Het verbeteren van de aarding van de motor kan ook een oplossing bieden.
Niet te voorspellen
Stroomdoorgang bij motoren is een gekend maar onderschat probleem bij frequentiesturingen. Er zijn tal van factoren die de stroomdoorgang in de hand werken, de ene combinatie tussen sturing en motor heeft er last van, terwijl dit niet het geval is bij een andere opstelling. Daardoor vindt Daisy het niet aangewezen om automatisch voor duurdere geïsoleerde lagers te kiezen. “Die overal preventief installeren, wordt niet echt aangeraden, maar het kan ook een oplossing zijn natuurlijk. Preventief trillingsmetingen uitvoeren echter, kan al veel schade en bijkomende problemen voorkomen. Productieopstellingen veranderen niet zo veel. Indien er aanpassingen zijn, dan raad ik wel aan om meer metingen te verrichten.”
Bij Knauf zijn ze erg tevreden met het hele inspectiepakket dat Daisy er zes keer per jaar uitvoert. “Ze ziet vaak verbeterpunten. En dan is het voor mij heel simpel: ik kijk naar haar verslag en wil dat alles verbetert. Mijn technische dienst voert deze optimalisaties dan uit”, vertelt Patrick Vromans, hoofd van de technische dienst bij Knauf. “Daardoor hebben we in kaart kunnen brengen waar er een probleem zou kunnen ontstaan door vonkoverslag. Van sommige motoren weten we dat het verleggen van de aarding niet het positieve effect kan opleveren. Dat worden dan aandachtspunten. We volgen alle metingen goed op. Als we zien dat de vonkoverslag stilaan lagerschade veroorzaakt, zijn we er op tijd bij. Weten dat er in die motor een probleem is, geeft ons tijd om eventuele herstellingen in te plannen. En om te beslissen of we al dan niet geïsoleerde lagers zullen installeren of de aarding ervan zullen verleggen”, legt Patrick uit. Door de metingen van Fyraco Solutions zijn de problemen op bepaalde plekken sterk verminderd bij Knauf. “Hun metingen zijn voor ons zeer waardevol. Het is eigenlijk heel simpel: als ik morgen naar Parijs rijd zonder navigatiesysteem, zal ik er ook wel geraken. Maar mét navigatie gaat het veel sneller, ben je meer doelgericht en minder gestresseerd”, lacht hij. “Hetzelfde geldt voor predictieve trillingsmetingen."
